Rijnstate biedt een toegankelijk leersysteem voor iedereen

Rijnstate is een topklinisch ziekenhuis in Gelderland. Er werken bijna 5.500 mensen, verdeeld over vier locaties. Met een opleidingsstatus voor maar liefst 21 medisch-specialistische opleidingen neemt leren in dit ziekenhuis een centrale plaats in. Onderwijskundig adviseur Misja van der Meulen vertelt over de uitdagingen en ambities op leergebied en de rol die CAPP LMS daarbij speelt.

De implementatie van CAPP LMS vond van begin tot eind plaats in coronatijd. “Alleen tijdens de kick off hebben we face to face contact gehad”, lacht Misja. Het project verliep verder volledig digitaal. Gelukkig verliep de samenwerking boven verwachting, “vooral omdat we er aan beide kanten creatief in bleven staan als het gaat om oplossingen zoeken”.

Van moeten naar willen

Na de livegang wil Rijnstate de komende tijd flinke stappen zetten. Dat begint met een aangescherpte visie op leren, en een nieuw beleid dat daarbij bij past. “In het kort gaan we op leergebied meer toe naar ‘willen’, in plaats van ‘moeten’ ”, vertelt Misja. “En eigenlijk wordt met dat beleid onze hele leercultuur omgegooid, want Rijnstate is, net als veel andere ziekenhuizen, nu nog gericht op leren omdat het moet.” In het kader van deze nieuwe koers gaat Rijnstate ook het aantonen van bekwaamheid in de Kwaliteitspaspoorten van medewerkers anders inrichten.

Het kan best lastig zijn om een organisatie te veranderen, ook al is er wel behoefte aan. Ook voor de medewerkers. Misja zet dit in perspectief: “Stel je voor dat vroeger, toen we op de middelbare school zaten, de leraar van de een op de andere dag zegt: nu mag je zelf beslissen wat je nodig hebt om te leren. De toets is niet verplicht. Je mag zelf invullen of je het kan. Als je je dat voorstelt heb je een beetje een idee van wat medewerkers te horen krijgen.”

Aan de andere kant is er steeds meer weerstand tegen verplichte e-learning. “Vijf modules is nog te doen, maar wat als het er 50 zijn? Daarbij geldt dan ook nog eens dat hoe complexer je functie is, hoe meer vereisten je hebt, terwijl je waarschijnlijk minder tijd hebt”, aldus Misja. Vandaar dat Rijnstate wil dat medewerkers daar vrijer in gelaten worden en hun aandacht kunnen richten op wat ze nog niet kunnen. “Maar we willen natuurlijk wel dat ze blijven leren en dat ze bekwaam zijn en voor ons als leerhuis is dan de uitdaging hoe we mensen laten nadenken over wat ze nog niet zo goed onder de knie hebben en hen te verleiden om te leren.” In die zin is het makkelijker als cursussen verplicht zijn. Maar het doel is dat mensen het systeem gaan gebruiken omdat het hen helpt. “We hopen dat medewerkers in de toekomst het systeem gebruiken en daarbij denken ‘als ik een vraag heb kan ik dit systeem gebruiken en kom ik er bekwamer uit.”

Toegankelijk voor iedereen

Een voorwaarde voor een succesvolle adoptie van het LMS is dat iedereen er zijn weg kan vinden. Het zorgpersoneel en facilitair zijn al aangesloten op CAPP LMS. Ook de toevoeging van de artsen aan het systeem wordt bekeken. Misja vertelt dat het belangrijk is om rekening te houden met de digitale vaardigheid van medewerkers. Een verpleegkundige zit niet veel achter de pc en bouwt daarmee minder digitale vaardigheden op. Op zich staan mensen er wel voor open, maar het blijft een kwestie van wennen en oefenen. “Net zoals als wij op een verpleegafdeling zouden moeten wennen aan alles wat er op je afkomt en de fysieke belasting die met het werk gepaard gaat. Waarschijnlijk zouden we constant verdwalen en blaren hebben omdat we zoveel moesten lopen”, lacht Misja.

Rijnstate probeert het LMS voor iedereen zo toegankelijk mogelijk te maken. In een ziekenhuis waar eigenlijk de hele wereld werkt, met diversiteit in leeftijd, niveau, achtergrond en werkzaamheden, is het soms lastig om aan te sluiten bij de doelgroep. “De cursussen voor facilitair (de keuken en de schoonmaak) willen we bijvoorbeeld ook in audiovorm mogelijk maken, want daar werken relatief gezien meer medewerkers die Nederlands niet als hun eerste taal spreken.”

Als schrijven en lezen maar beperkt deel uitmaken van de werkzaamheden, kan een e-learning die volledig is gebaseerd op geschreven tekst het leerproces bemoeilijken. “We gaan dus een pilot doen om te kijken of audio helpt en of mensen het gebruiken. Je doet het misschien maar voor 5% van de medewerkers, maar in principe wil je het iedereen mogelijk maken om te leren. En vaak is de doelgroep breder dan je denkt. Bij het idee van leerstof in audiovorm, zouden veel meer mensen baat kunnen hebben. Denk bijvoorbeeld aan mensen die tijdens het werk willen leren of medewerkers die veel onderweg zijn.”

Contentcreatie: van boek naar bieb

In het vorige systeem was de content opgebouwd als een soort boek, met verschillende hoofdstukken die weer verschillende paragrafen hadden waar je doorheen klikte. Tijdens de implementatie heeft het leerhuis van Rijnstate van ieder hoofdstuk een artikel gemaakt. Bij een vaardigheid hoort bijvoorbeeld een hoofdstuk werkwijze, een hoofdstuk materialen en een hoofdstuk indicaties en anatomie. “We willen daar een rond verhaal van maken, waarvan mensen de onderdelen ook los kunnen lezen.” Veel van de content die bij een cursus hoort, is daarom ook los te benaderen in de bibliotheek.

Het doel is om al die losse artikelen onder 10 minuten leestijd te houden. “Een ander speerpunt waar we meer op in willen zetten is namelijk werkplekondersteuning”, vertelt Misja. Dat betekent dat medewerkers tijdens hun werk snel de informatie vinden die ze nodig hebben om verder te kunnen. “En dan willen we dus niet dat mensen zich eerst helemaal in moeten schrijven voor een cursus en dan het artikel dat ze nodig hebben moeten opzoeken.” De algemene zoekfunctie in de bibliotheek helpt daarbij, want daardoor kunnen mensen snel vinden wat ze nodig hebben.

Ook over de opbouw van de content is nagedacht. Ieder artikel begint met leerdoelen gevolgd door de opbouw en inhoud. Aan het eind staat vermeld bij welke cursus een artikel hoort. Dan wordt duidelijk wat de context van het artikel is en waar mensen terecht kunnen voor extra verdieping. Op die manier kunnen mensen zelf kiezen hoe diep ze de stof in willen duiken.

Misja licht toe: “Toen we begonnen met de implementatie van het LMS brak corona uit. Daarom heb ik me op CAPP gestort en kon ik extra tijd nemen om te denken over een goede inrichting qua content. Dat zou ik ook als tip mee willen geven aan andere organisaties. Neem echt de tijd om het systeem goed te leren kennen en dan te bedenken hoe je een cursus zou willen opzetten. Het is fijn dat je dan een concreet voorbeeld hebt dat je kan voorleggen aan anderen. Daarna kun je die opzet generaliseren naar andere cursussen.”

Een leven lang leren

Uiteindelijk is het doel van het leerhuis om het aanbod toekomstbestendiger te maken. Door aan te sluiten bij wat mensen nu nodig hebben, en bij een manier van een leven lang leren die vol te houden is. “We proberen daarom mee te groeien. Niet zozeer met wat medewerkers verwachten, want verwachtingspatronen worden gevormd door de cultuur die er al is, maar meer door te kijken naar nieuwe inzichten waarop we leren vorm kunnen geven en hoe we ons online aanbod daarop aan kunnen passen.”

Er zijn nog genoeg stappen te zetten, maar tot nu toe zijn medewerkers enthousiast: ”vooral over hoe mooi het systeem eruitziet en dat alles makkelijker te vinden is. Vooral de algemene zoekfunctie is een groot succes want daarmee kun je heel snel vinden wat er allemaal is over een onderwerp”. Ook over de samenwerking met Defacto is Misja te spreken. “We krijgen altijd snel antwoord bij vragen. Ook de opleidingsorganisatie wordt goed ondersteund. Nu hebben we met name via de chat ondersteuning om tips te vragen en jullie denken altijd met ons mee.” Ideeën te over bij Rijnstate “maar eerst focussen we ons op bekwaamheid in de kwaliteitspaspoorten, besluit Misja.